Η διαταραχή πανικού συγκαταλέγεται στις αγχώδεις διαταραχές. Το άτομο που πάσχει αισθάνεται συχνά και απροσδόκητα φόβο, χωρίς συγκεκριμένο λόγο. Κατά τη διάρκεια των κρίσεων πανικού το άτομο έχει έντονα σωματικά συμπτώματα, όπως αυξημένο καρδιακό ρυθμό, δύσπνοια, ζαλάδα, τα οποία αυξάνουν το φόβο.
Το άτομο πιστεύει ότι οι κρίσεις πανικού μπορεί να συμβούν οπουδήποτε, ανά πάσα ώρα και στιγμή. Για το λόγο αυτό ζει με το μόνιμο φόβο μιας νέας κρίσης, αποφεύγοντας να πηγαίνει σε μέρη όπου ήδη έχει βιώσει μια κρίση πανικού στο παρελθόν. Ο φόβος μπορεί να γίνει τόσο έντονος που μπορεί να αποθαρρύνει το άτομο να βγει από το σπίτι του και να αναπτύξει αγοραφοβία. Αν και οι κρίσεις συνήθως δε διαρκούν παραπάνω από λίγα λεπτά, βιώνονται ως πολύ τρομακτικές και δίνουν την εντύπωση ότι μπορεί να κρατήσουν για πάντα.
Κρίση πανικού - Ποια είναι τα συμπτώματα της;
Τα συμπτώματα είναι σωματικά και νοητικά:
- Έντονοι χτύποι καρδιάς.
- Εφίδρωση.
- Τρεμούλα.
- Λαχάνιασμα ή ασφυξία.
- Αίσθημα πνιγμού.
- Πόνος στο στήθος.
- Ναυτία.
- Ζαλάδα ή αστάθεια ή τάση λιποθυμίας.
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα.
- Ρίγη ή αίσθημα ζέστης.
- Φόβος επερχόμενης τρέλας ή απώλειας ελέγχου.
- Φόβος θανάτου.
- Φόβος καρδιακής προσβολής.
- Φόβος ότι θα ξανασυμβεί.
- Τάση φυγής από την κατάσταση που συμβαίνει η κρίση.
Τι είναι η αγοραφοβία;
Το άτομο με αγοραφοβία νιώθει έντονο άγχος για μέρη ή καταστάσεις από όπου η διαφυγή μπορεί να είναι δύσκολη ή όπου δεν υπάρχει δυνατότητα βοήθειας σε περίπτωση απροσδόκητης κρίσης πανικού ή συμπτωμάτων που προκαλούν δυσφορία. Το άτομο συνήθως αποφεύγει να βρίσκεται μόνο του σε μέρη μακριά από το σπίτι του, για παράδειγμα να είναι μέσα σε πλήθος, να στέκεται στην ουρά, να ταξιδεύει με τα Μ.Μ.Μ., να πηγαίνει κινηματογράφο ή θέατρο κ.α. Δυνητικά, επισκέπτεται αυτά τα μέρη με τη συνοδεία κάποιου οικείου προσώπου.
Φάρμακα ή Ψυχοθεραπεία;
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική μορφή θεραπείας για τη διαταραχή πανικού με ή χωρίς αγοραφοβία. Η θεραπεία περιλαμβάνει ψυχοεκπαίδευση της διαταραχής πανικού και της αγοραφοβίας, διερεύνηση των προσωπικών εξηγήσεων του θεραπευόμενου για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει, γνωσιακή αναδόμηση σε παράλογες πεποιθήσεις για την ασθένεια, χαλάρωση και ασκήσεις αναπνοής, απόσπαση προσοχής και συστηματική έκθεση στις φοβικές καταστάσεις που αποφεύγονται. Η φαρμακευτική αγωγή έχει άμεσα και βραχύχρονα αποτελέσματα, όταν υπάρχει μεγάλη έκπτωση λειτουργικότητας.
Υπάρχουν βιβλία αυτοβοήθειας;
Στην ελληνική βιβλιογραφία προτείνονται τα εξής:
- Ξεπερνώντας τον πανικό, του D. Silove και M. Manicavasagar.
- Άγχος και πανικός, του Θωμά Καλπάκογλου.
Γράφτηκε από τον ψυχολόγο Χρήστο Σκιαδόπουλο | 16/03/2019
