Μία από τις πολλές μάχες που έχει να αντιμετωπίσει ένας άνθρωπος σε ψυχολογικό επίπεδο είναι και η μάχη του με τον έλεγχο των καταστάσεων αλλά και το πώς αυτός συνυφαίνεται με την υπερφροντίδα προς τους άλλους. Είναι πιθανό κάποιος να έχει ένα αίσθημα ασφάλειας όταν έχει λόγο για τα περισσότερα πράγματα γύρω του, όπως για παράδειγμα για πράγματα που αφορούν άλλα άτομα και να νιώθει αξιότερος όταν νομίζει πως μπορεί να ελέγξει και να ασκήσει επίδραση στη ζωή των άλλων ανθρώπων και να τους βοηθήσει. Ένας από τους συνειρμούς μίας συγκεντρωτικής συμπεριφοράς θα μπορούσε να ήταν η σκέψη πως «άμα κάνω εγώ την πράξη για τον άλλον θα τον βοηθήσω και δε θα χρειαστεί να την κάνει εκείνος, οπότε το έλεγξα και θα είμαι σημαντικός και για αυτόν αλλά και για εμένα. Πόσο όμως αυτό είναι βοηθητικό για τον ίδιο αλλά και τον άλλον που δέχεται την «φροντίδα» αυτή και κατά πόσο είναι πραγματική φροντίδα;
Εάν φανταστούμε ένα άτομο που αλληλεπιδρά με τους γύρω του με τέτοιο τρόπο που προσπαθεί να είναι σημαντικός σε αυτούς με το να τους βοηθάει τότε θα δούμε ότι αυτό θα ήταν άκρως κουραστικό για τον ίδιο και πως στην προσπάθειά του να «φροντίσει» τους γύρω του θα ξέχναγε να φροντίσει τον εαυτό του, καθώς δεν θα σεβόταν τα όρια του και τις δικές του ανάγκες. Ακόμα όμως και να άντεχε αυτό το κόστος της αφόρητης μετά από λίγο ψυχικής κούρασης που φέρει ένα τέτοιο φορτίο της ευθύνης των άλλων, έστω και αν τα κατάφερνε δηλαδή να τους βοηθήσει όλους και να τους φροντίσει, κατά πόσο ουσιαστικά θα τους βοηθούσε; Ας πάρουμε ένα απλό παράδειγμα, ένα παιδί που έχει γυρίσει από το σχολείο και έχει να λύσει κάποιες ασκήσεις μαθηματικών, εάν το παιδί δυσκολεύεται να λύσει αυτές τις ασκήσεις η μητέρα του έχει τη δυνατότητα να του τις λύσει, έτσι όμως το παιδί δεν θα μπορέσει να μάθει να λύνει το πρόβλημα και δεν θα μπορέσει να μάθει μαθηματικά. Με παρόμοιο τρόπο λοιπόν και στην ζωή, εάν προσπαθήσουμε να πάρουμε την ευθύνη του άλλου ατόμου στην προσπάθειά μας να το διευκολύνουμε ίσως τελικά καταλήξουμε να τον δυσκολεύουμε περισσότερο στη μετέπειτα ζωή του. Πώς θα ήταν άλλωστε ένα άτομο που θα είχε μάθει να διαχειρίζονται μόνο οι γύρω του τις δικές του καταστάσεις. Ίσως λοιπόν και να υπάρχουν άλλοι τρόποι να μπορέσει κάποιος να βοηθήσει τον δίπλα του πιο παραγωγικά και μάλιστα με λιγότερη κόπωση.
Ενδεικτικά, στο παράδειγμα με το παιδί και την άσκηση μαθηματικών, η μητέρα δεν θα ήταν παραγωγικό να λύσει την άσκηση στο παιδί όμως εάν καθίσει δίπλα του και του εξηγήσει πως μπορεί να την λύσει και μόνο του και ίσως να του δείξει τον τρόπο που μπορεί να το καταφέρει διαβάζοντας μαζί τις σημειώσεις του και δίνοντάς του χρόνο να σκεφτεί θα ήταν αρκετά πιο βοηθητικό καθώς μετά το παιδί θα μπορούσε να μιμηθεί την ίδια διαδικασία που έκανε, γιατί και ως παιδιά αλλά και ως μεγάλοι ένας εύκολος τρόπος να μάθουμε είναι με τη μίμηση των γύρω μας. Έτσι λοιπόν και στη ζωή θα ήταν πιο παραγωγικό για τον δίπλα μας να προσπαθήσουμε να του υπενθυμίσουμε ότι μπορεί να τα καταφέρει μόνος του και να του δείξουμε την ειλικρινή εμπιστοσύνη πως μπορεί να το κάνει παραμένοντας στο πλευρό του υποστηρικτικά έτσι και όχι υπερπροστατευτικά. Όσο δύσκολο και να μοιάζει για κάποιον μία κατάσταση μπορεί να βρει τους μηχανισμούς να τη διαχειριστεί έστω και εάν δυσκολευτεί αρκετά στην προσπάθεια εύρεσής τους.
Ωστόσο, για να μπορέσει κάποιος να δώσει αυτήν την ποιοτική βοήθεια στον δίπλα του θα πρέπει αρχικά να έχει μάθει τον τρόπο να φροντίζει τον εαυτό του. Να ξέρει δηλαδή πως χρειάζεται κανείς να ψάξει να βρει τη δύναμη να εντοπίσει τους δικούς του τρόπους να χειρίζεται τις καταστάσεις και να μάθει τα όριά του. Ακριβώς επειδή ο καθένας έχει διαφορετικούς τρόπους χρειάζεται να το ψάξει ο καθένας μόνος του αρχικά και έπειτα να ζητήσει βοήθεια. Να πάρει δηλαδή την ευθύνη του εαυτού του έτσι ώστε η βοήθεια που θα ζητήσει μετά να μπορεί να δοθεί με τη μορφή της υποστήριξης και να είναι αρκετή. Με τον τρόπο αυτό αφήνει τον χώρο που χρειάζεται τόσο ο ίδιος όσο και ο δίπλα του και του είναι πιο εύκολο να τον προσεγγίσει υποστηρικτικά λέγοντας απλά ένα «είμαι εδώ για εσένα, πιστεύω ότι θα μπορέσεις να τα καταφέρεις» το οποίο είναι από τις καλύτερες μορφές βοήθειας που μπορεί κάποιος να δώσει και δεν έχει και το βάρος την ευθύνης ενός άλλου ατόμου.
Για να μπορέσει όμως να δώσει τον κατάλληλο χώρο στον δίπλα του να εξελιχθεί χρειάζεται να γνωρίζει επίσης και την αξία του και όχι να την καθορίζει από το πόσο απαραίτητος είναι στον άλλον. Να προσπαθεί δηλαδή να αναπτύξει μία σχέση με τον δίπλα του όπου θα είναι και οι δύο αρκετά δυνατοί για να πάρουν ο καθένας την ευθύνη του ώστε να μη χρειάζεται να αναπτύξουν μία εξαρτητική σχέση όπου μόνο ο ένας παίρνει την ευθύνη για όλους. Άλλωστε και οι ίδιες οι σχέσεις γίνονται πιο ποιοτικές εάν και οι δύο πλευρές μπορούν να πατήσουν στα πόδια τους και να σηκώσουν ο καθένας το βάρος την ευθύνης του, γιατί με τον τρόπο αυτό είναι και οι δύο μεριές ισότιμες και έτσι μπορούν και οι δύο να στηρίξουν ο ένας τον άλλον εάν χρειαστεί χωρίς να κουράζονται από το επιπλέον βάρος.
Με λίγα λόγια, η φροντίδα χρειάζεται πρώτα να γίνεται προς τον εαυτό μας ώστε μετά να μπορέσουμε να τη δώσουμε και στους γύρω μας. Επιπλέον, οι άνθρωποι μαθαίνουμε εύκολα με τη μίμηση και αν μη τι άλλο, εάν δίνουμε το παράδειγμα στους γύρω μας ως προς το πώς μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας, είναι από μόνο του βοήθεια, καθώς δείχνουμε έτσι και στους άλλους το πώς να το καταφέρουν με τον καλύτερο τρόπο μάθησης, τη μίμηση. Εάν πάρουμε την ευθύνη να φροντίσουμε τον εαυτό μας θα καταλάβουμε πόσο σημαντική διαδικασία είναι αυτή και θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε και τους γύρω μας να την δοκιμάσουν χωρίς να παίρνουμε το βάρος να την κάνουμε εμείς για αυτούς αλλά υποστηρίζοντάς τους. Κάτι που θα είναι πολύ σημαντικότερο από το να πράξουμε στη θέση τους, καθώς θα τους δινόταν έτσι η ευκαιρία να πάρουν τα εφόδια να αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις μόνοι τους και να δυναμώσουν αντί μιας προσωρινής διευκόλυνσης. Άλλωστε, με τον τρόπο αυτό θα βοηθούσαμε πολύ περισσότερο και εκείνους να δυναμώσουν και τον εαυτό μας να είναι πιο «ανάλαφρος» αλλά και την μεταξύ μας σχέση καθώς θα ήταν πιο ισότιμη.
